Sporthorloges gebruiken in de bergen
Sporthorloges of smartwatches zijn er tegenwoordig in veel verschillende vormen en te gebruiken bij veel sporten. Dus ook in de bergen. Wij maken voor onze wandelingen en andere sporten graag gebruik van onze sporthorloges en leggen uit hoe je deze in de bergen het beste in kan zetten. Je kan sporthorloges namelijk gebruiken om je afgelegde tochten vast te leggen, maar het is nog veel effectiever om de gegevens van je sporthorloge actief te gebruiken tijdens je wandeling. Op deze manier kun je meer in control komen over de planning en uitvoering van jouw tocht waardoor je deze weer met meer plezier en rust kunt beleven. De prijzen van horloges kunnen enorm variëren, afhankelijk van de functionaliteiten die je gebruikt. Wij vertellen je waar je op kunt letten bij het kopen of gebruiken van een sporthorloge.
Barometrische hoogtemeter
De belangrijkste meter op je sporthorloge om te gebruiken in de bergen is een barometrische hoogtemeter. Deze kun je ook los kopen, maar kan dus ook onderdeel zijn van je sporthorloge. In de Alpen ben je vaak gebonden aan de (niet altijd even makkelijk te vinden) paden waardoor je niet zoveel kanten op kan. Een kompas is dus handig om bij te hebben voor je oriëntatie, maar eigenlijk vertelt je hoogtemeter precies waar je bent.
Voor het inschatten van de afstand van een tocht en hoe lang je erover doet is het belangrijk om te gaan rekenen met hoogtemeters in plaats van kilometers. Het aantal hoogtemeters dat je in een uur kunt maken in de bergen is eerder de beperkende factor dan het aantal kilometers dat je af kunt leggen. Voor een wandeling is het dan ook goed om te bepalen hoeveel hoogtemeters de route bevat. Gemiddeld klim je ongeveer 300 hoogtemeters en daal je 500 hoogtemeters in een uur. De wandeltijden die je op de wandelborden in de alpen vindt zijn gebaseerd op een complexere formule waarin je ook rekening houdt met de kilometers. Maar wanneer de route niet extreem vlak of juist extreem steil is merk ik dat onze simpele rekensom ook volstaat. Wanneer je vaker in de bergen loopt weet je ongeveer je stijg- en daalsnelheid en kun je dit zelf berekenen.
Het aantal hoogtemeters dat je in een uur kunt maken in de bergen is eerder de beperkende factor dan het aantal kilometers dat je af kunt leggen
Waar een horloge met barometrische hoogtemeter in de bergen van pas komt is om te zien welk tempo je hebt. Na een halfuur of uur op je horloge kijken vertelt dan precies hoe je ervoor staat. Vooral met tochten die veel stijgen en dalen langs de hoogtelijn geeft dit een goed overzicht wanneer je horloge het aantal meters geklommen en gedaald in een overzicht weergeeft. Natuurlijk kun je dit ook bepalen aan de hand van een kaart met hoogtelijnen of herkenningspunten waar je de hoogte van kent, maar een horloge helpt je veel van dit werk uit handen te nemen.
Een barometrische hoogtemeter bepaald aan de hand van de luchtdruk hoe hoog je zit. Hoe hoger je namelijk zit, hoe lager de luchtdruk. Maar de luchtdruk kan ook veranderen naar aanleiding van het weer. Om dat te corrigeren kijk ik dus voorafgaand aan een tocht ook naar een aantal herkenningspunten waarvan ik de hoogte weet. Daarvoor gebruik ik bijvoorbeeld een meertje, bruggetje, pasovergang of bergtop. Op dat punt kan ik controleren of de hoogte van mijn horloge klopt met de werkelijkheid en deze eventueel bijstellen. Als de hoogte flink afwijkt betekent dit dat er mogelijk een weersverandering aan zit te komen. Als je horloge een veel grotere hoogte aangeeft is de luchtdruk aan het dalen en is de kans op slecht weer groter. Tegenovergesteld weet je dat het weer nog wel even goed blijft of op zal klaren. Dit is dus een tweede voordeel wat de barometrische hoogtemeter van je sporthorloge in de bergen op kan leveren!
Let op dat je een barometrische hoogtemeter hebt en geen GPS hoogtemeter. Een GPS hoogtemeter bepaalt je hoogte op basis van je positie en een kaart met hoogtes die je horloge van het gebied kent. GPS kan soms een paar meter verschillen en in de bergen kan dat soms een groot verschil in hoogte betekenen!
GPS op je sporthorloge
Veel sporthorloges hebben tegenwoordig ook een GPS. GPS en bergen is niet altijd een beste combinatie. Door veel verstoringen is het GPS signaal niet altijd even accuraat. Gelukkig kun je in de bergen ook niet heel veel kanten op. Het meten van de afgelegde afstand in kilometers is ook niet altijd even accuraat. Horloges hebben, in tegenstelling tot dedicated GPS devices, een klein oppervlakte om GPS signalen te ontvangen. Het gevolg is dat er tussen de steile rotsen niet zoveel signaleren door kunnen komen.
Wij gebruiken de GPS vooral door vooraf de route in GPX formaat op te slaan voor de horloge. Op deze manier hebben we alle gegevens, inclusief hoogteprofiel, bij de hand. Ik heb jarenlang met een horloge gelopen die alleen de route van de wandeling aangaf, zonder achterliggende kaart. Bij een kruising betekende dat dus kijken waar de route ongeveer heen ging. In de bergen is dit soms lastig wanneer twee paden vrijwel dezelfde kant uitgaan, maar de ene gaat langs de helling naar beneden en de ander naar boven. Gelukkig zijn er tegenwoordig horloges waar een achterliggende kaart is waardoor je dit nog beter kan bepalen.
Het horloge kan ook aangeven wat de resterende afstand is, op basis van de ingegeven route. Hoewel de afgelegde afstand dus niet altijd even accuraat is, zien we wel meteen hoever we nog moeten. Samen met de gegevens van onze hoogtemeter hebben we zo dus een mooi overzicht. Daarnaast kun je in een GPS ook waypoints kwijt om punten aan te geven waar je bijvoorbeeld een waterbron zou kunnen vinden. Waypoints gebruik ik ook om een herkenningspunt met hoogte weer te geven om mijn hoogtemeter bij te stellen.
Gezondheidsgegevens
Sporthorloges leggen tegenwoordig ook heel veel gezondheidsgegevens vast. Zo kun je bijvoorbeeld je hartslag meten tijdens het wandelen. Mijn horloge kan ook het zuurstofgehalte in je bloed meten en daarmee de mate van acclimatiseren (wennen aan de ijlere lucht op hoogte) weergeven. Wij gebruiken deze gegevens minimaal tijdens het wandelen. Deze gegevens zijn wel leuk om achteraf terug te kijken. Tijdens wandelingen komt je hartslag niet vaak op een niveau dat je jouw tempo hierop aan wilt passen. Voor trailrunnen ligt dat natuurlijk anders. Het meten van je zuurstofgehalte is met een dedicated meter al lastig. Je moet heel stil zitten om accurate gegevens te verkrijgen en dit soort metingen kosten ook heel veel accu van je horloge. Als wij lange tochten hebben zijn dit de eerste metingen die we uitzetten zodat we een langere accuduur hebben (hartslagmetingen zijn tegenwoordig gelukkig relatief zuinig).
Andere nuttige meters op een sporthorloge
Op een sporthorloge kunnen we vaak nog meer nuttige functionaliteiten gebruiken. Wij gebruiken bijvoorbeeld timers die om het uur een signaal afgeven. Dit gebruik ik om bijvoorbeeld met winterwandelingen te checken of ik in het afgelopen uur wel gegeten en gedronken heb. Dit zijn zaken die je zelf snel vergeet, maar een kleine reminder helpt je daar weer bij. Ook kun je dankzij GPS op veel sporthorloges zien wanneer de zon opkomt of ondergaat. Ideaal om te zien hoeveel uur licht je nog hebt of wanneer je de zonsopgang kunt gaan spotten!
waar op letten bij aanschaf sporthorloge
Als je zelf een sporthorloge wilt gebruiken is het naast bovenstaande zaken goed om te letten op deze twee punten:
- Batterij: Hoe lang gaat de sporthorloge mee terwijl de GPS aanstaat? In de bergen kun je soms langere tijd aan de wandel zijn en je hebt niet altijd de kans om je horloge op te laden. Een horloge zou voor mijn in ieder geval tien uur mee moeten gaan zodat je tijdens een wandeling niet zonder komt te zitten. Langer is natuurlijk fijner, maar je kan er ook altijd voor kiezen om een powerbank mee te nemen.
- Navigatie: Kan ik zelf routes in mijn horloge zetten en gebruiken om te navigeren? Er zit soms verschil tussen welke horloges dit wel en niet kunnen. Sommige horloges kunnen alleen GPS tracken. Dat is leuk om bijvoorbeeld onze routes met jullie te delen, maar tijdens de tocht heb ik daar maar beperkt plezier van door de mindere accuraatheid van GPS in de bergen. Ik vindt het kunnen importeren van GPS routes een onmisbare functie omdat ik zelf mijn routes wil kunnen bepalen en kunnen volgen, maar zoals gezegd is een barometrische hoogtemeter het belangrijkste en kun je hiermee je tocht al vergemakkelijken.
Voor uitgebreide info op het gebied van sporthorloges kijk ik graag naar de diepte reviews van www.dcrainmaker.com. Deze geven altijd een goed uitgebreid beeld van de horloges, de pluspunten en de minpunten.
Wat gebruiken wij voor sporthorloge?
Wij gebruiken allebei een Garmin Fenix 6 als sporthorloge in de bergen, de voorloper van de nieuwe Garmin Fenix 7. Hiervoor heb ik jarenlang een Garmin Fenix 3 gebruikt. Bij het fietsen zit mijn horloge aan het stuur en heb ik geen hartslagmeting. In dat geval gebruik ik nog een Garmin Vivosmart 4 die mijn hartslag aan mijn pols meet en doorstuur naar de Garmin Fenix 6. De Fenix serie is de meest uitgebreide horloge van Garmin voor hiken in de bergen en bevat alle benoemde functionaliteiten en nog veel meer. Ik ben er dan ook zeer over te spreken en zou dit zeker aanraden. Garmin heeft ook andere series zoals de Garmin Vivoactive serie. Deze hebben wat minder functionaliteiten en zijn goedkoper, maar beschikking in ieder geval over een barometrische hoogtemeter. De nieuwe Garmin Epix serie ook een goed alternatief, maar de kortere batterijduur beperkt je in sommige activiteiten van meerdere dagen.
Natuurlijk zijn er naast Garmin nog andere merken met goede sporthorloges. Bekijk bijvoorbeeld ook eens de Suunto en Polar horloges. Deze merken zijn ook uitermate geschikt. Het belangrijkste is dat deze merken de sport als belangrijkste uitgangspunt nemen en daar de horloge omheen ontwerpen. Dan komt het in de meeste gevallen wel goed!
