De lawine reddingsset kan de redding zijn van jou of van iemand anders bij een lawine. Maar alleen de reddingsset bij je dragen is niet genoeg. Het is wel zo fijn om te weten hoe je deze moet gebruiken. In deze blog leggen we je uit hoe je de lawinepieper controleert en gebruikt in de praktijk. En je leest hoe je de reddingsset in kan zetten om iemand te vinden en uit te graven uit de sneeuw.
Controle lawineset
Voordat je met een sneeuwschoenwandeling begint controleer je de lawine reddingsset. Het is namelijk belangrijk dat binnen de groep waarmee je wandelt iedereen gevonden kan worden en dat ook iedereen elkaar kan vinden. Controleer of iedereen al zijn onderdelen van de lawine reddingsset bijheeft. Op die manier kan iedereen zelfstandig redding in gang zetten mocht dat nodig zijn.
Zorg er ook voor dat je lawinepapier voldoende is opgeladen en controleer dit bij elkaar. De stelregel hiervoor is dat je lawinepieper minimaal 80% is opgeladen. Op die manier heb je op lange tochten voldoende accu om actief te blijven, mocht je te maken krijgen met een lawine. Tot slot controleer je bij elkaar of de lawinepiepers werken. Eén persoon zet de lawinepieper op zoeken en gaat op een redelijke afstand staan. Vervolgens komen de andere personen van de groep één voor één voorbij op een manier zodat de eerste persoon duidelijk kan bevestigen dat de lawinepieper gevonden wordt op zijn of haar device. Afhankelijk van de groepsgrootte kan iedereen dit bij elkaar controleren. Check aan het eind van deze controle nogmaals of iedereen zijn lawinepieper terug heeft gezet op zenden.
Standaard opberging
De lawinepieper laat je vervolgens de gehele wandeling op zenden staan. Je draag de lawinepieper tijdens het sneeuwschoenwandelen zo dicht mogelijk tegen je lichaam aan. Bij de lawinepiepers wordt hiervoor vaak een handig tasje geleverd waar de lawinepieper inpast en die je als een soort borsttasje kunt dragen. Het belangrijkste is namelijk dat bij een lawine de lawinepieper zich nog bij je lichaam bevindt zodat er op de juiste plek gezocht en gegraven kan worden. Stop je de lawinepieper niet in een jaszak of broekzak, dan is de kans groot dat er een rits openstaat (of gaat) en de lawinepieper ver van je lichaam verwijdert raakt.
De sonde en de schep houdt je ook zo goed mogelijk bij de hand. Speciale rugzakken voor winters of alpien terrein zijn voorzien van een afsluitbaar voorvak waarin de sonde en schep bewaard kunnen worden. In het geval van een lawine kunnen de sonde en schep dan snel tevoorschijn worden gehaald. Niet iedereen zal een rugzak hebben speciaal voor elke type wandeltocht. Zorg er in dat geval voor dat de sonde en schep zo snel mogelijk toegankelijk zijn, ook wanneer je spullen in je rugzak stopt of er weer uithaalt. Maak de sonde en schep niet aan de buitenkant van je rugzak vast. De kans is ook hier groot dat bij een lawine de sonde en schep kwijtraken. Je mist dan cruciale onderdelen om een redding in gang te kunnen zetten.
Reddingsset gebruiken Bij een lawine
De lawine reddingsset is een set die je hoopt zo min mogelijk te moeten gebruiken. Toch kan het gebeuren dat je met een lawine te maken krijgt en dat je een redding in gang moet zetten. Dan is het goed om te weten hoe je moet handelen. Twee zaken zijn in ieder geval belangrijk. Ten eerste, zorg dat je zoveel mogelijk kennis opbouwt om veilig door besneeuwd terrein te kunnen trekken, zoals bijvoorbeeld bij de WePowder Safety Academy. Op die manier verklein je zoveel als mogelijk de kans op een lawine. Ten tweede, leer uitgebreid over de reddingsmethodiek en oefen deze in de praktijk met een berggids. Met deze blog geven we je de basis informatie over lawines en hoe je een reddingsset kunt gebruiken. Dat is een goed begin, maar het vervangt nooit een volledige theoretische en/of praktische opleiding.
Zodra je te maken krijgt met een lawine en je constateert dat er mensen onder de sneeuw kunnen liggen start je een vast protocol. Om de kans op blijvende schade bij slachtoffers te beperken gaat het erom zo snel mogelijk 1 of meerdere personen uit te kunnen graven. Dit gaat als volgt:
- Zet de lawinepieper op zoeken en start met zoeken. Je rent over het lawinegebied in een Z vorm als je alleen bent of een V vorm als je met meerdere personen bent om zo snel mogelijk een signaal op te pikken. Ben je met meerdere personen, laat hen dan de lawinepiepers ook op zoeken zetten zodat je geen signaalverstoring krijgt. Moderne lawinepiepers gaan na een kwartier zoeken automatisch weer zenden voor het geval er nog een lawine ontstaat. Kun je de slachtoffers redelijkerwijs binnen 15 minuten uitgraven, start dan meteen met zoeken. Zorg er anders voor dat de reddingsdiensten worden gealarmeerd, en ga dan zo snel mogelijk zoeken. Je kan de taken ook verdelen als er nog meerderen zoekers over zijn.
- Zodra je een signaal oppikt krijg je op je lawinepieper een regelmatige piep te horen en pijlen te zien. Volg de pijlen om dichterbij het signaal te komen. De pieper zal ook met kortere regelmaat afgaan. Je krijgt ook een afstand te zien op je scherm waarop het signaal zich bevindt.
- Op 10 meter afstand stop je met rennen en ga je rustiger naar het signaal zoeken. Je houdt de lawinepieper dichterbij de grond en zorgt dat de afstand kleiner wordt. Het lijkt een beetje op de landing van een vliegtuig en wordt ook wel de airplane methode genoemd.
- Op 3 meter afstand ga je op je knieën zitten en langzaam naar het signaal toe. Je beweegt nu in een rechte lijn (vooruit) naar het signaal toe. Zodra je pieper aangeeft boven op het signaal te zitten ga je door totdat je de afstand weer toe ziet nemen. Je gaat dan terug naar de plek waar de afstand het kortst is. Vervolgens beweeg je naar links om te constateren of de afstand groter of kleiner wordt. Hiermee maak je een kruis om precies te bepalen waar het signaal vandaan komt. Dit lijkt omslachtig en tijdrovend terwijl je zo snel mogelijk iemand uit wilt graven. Maar graven in een lawine is zwaar. Je wilt dan ook zeker zijn dat je op de goede plek graaft. Besteed daarom genoeg tijd aan het zeker stellen dat je op de juist plek graaft. Zodra je bovenop het signaal zit leg je daar de lawinepieper neer en pak je de schep uit de rugzak. deze plaats je precies op de plek van de pieper die je nu weer bij je kunt houden.
- Nu pak je de sonde erbij. Deze kun je snel in elkaar zetten met het spankoord dat erin verwerkt zit. Je begint hard te prikken op de plek naast de schep. Je voelt vrij duidelijk dat er iets anders in de sneeuw ligt wanneer je dat raakt. Het is goed om dat gevoel eens te ervaren (met bijv. een ingegraven rugzak) tijdens een oefening. Je prikt vanuit een kleine cirkel naar een steeds groter worden cirkel met afstand van 20-25 cm tussen de prikken (een soort Fibonacci cirkel), totdat je de juiste weerstand voelt. Laat de sonde daar dan staan en begin met het uitgraven van de persoon.
Meerdere personen
Mocht je te maken krijgen met meerdere personen die onder een lawine liggen, dan zul je dit proces moeten herhalen. Ben je als zoekende helemaal alleen, dan zit er niet zoveel anders op dan personen één voor één te gaan zoeken. Alarmeer de reddingsdiensten wanneer je bereik hebt. Concentreer je dan ook vooral op het zorgen dat personen in ieder geval weer adem kunnen halen voordat je naar de volgende gaat zoeken. Op de meer uitgebreide lawinepiepers kun je dan ook de lawinepiepers ‘vlaggen’ zodat je op zoek kunt naar een ander signaal.
Ben je met meerdere personen, dan is het verstandig dat er nog steeds een of twee personen naar een signaal zoeken, maar niet meer. Op die manier kun je voorkomen dat iedereen achter dezelfde signalen aangaan. De overgebleven personen kunnen zich dan bezig houden met het uitgraven van de personen. Het uitgraven blijft ontzettend vermoeiend, dus zorg er ook voor dat je afwisselt.
Oefenen met de lawine reddingsset
Zorg ervoor dat je uitvoering van een lawineredding regelmatig oefent. We raden aan om dit aan het begin van het seizoen te oefenen en vervolgens minimaal 1x per maand. Je kunt een lawineredding oefenen door op veilig terrein (een kleine helling) een lawinepieper te begraven. Zorg ervoor dat je niet kan zien waar deze begraven wordt en dat het terrein onregelmatig is zodat je niet kunt zien waar er is gegraven.
Een oefening komt niet in de buurt bij het echte werk omdat het zoekveld waarschijnlijk kleiner is, de sneeuw veel minder compact (en dus minder zwaar) en de druk veel minder hoog. Toch is het goed om de oefening zo serieus mogelijk te houden. Zoek zo snel mogelijk, meet eventueel de tijd en voer het protocol zo strikt mogelijk uit. Sla geen stappen over. Oefen eventueel meerdere scenario’s afzonderlijk om op zoveel mogelijk situaties voorbereid te zijn. Zelfs als je met zijn tweeën loopt kun je te maken krijgen met een lawine waarbij meerdere personen betrokken zijn. Evalueer na afloop ook hoe de oefening verliep door het protocol dat je geleerd hebt ernaast te houden. Alleen op die manier houd je jezelf scherp en weet je beter hoe je moet handelen wanneer het er echt op aankomt. Zo zorg je er niet alleen voor dat jij veiliger bent, maar dat anderen dat ook bij jou zijn.
Lawine reddingsset aanschaffen
Wil je een lawine reddingsset aanschaffen? Lees dan ons artikel over het kopen of huren van een lawine reddingsset. Wat is handig om te doen, op welke eigenschappen moet je letten en welke lawine reddingsset raden wij je aan. Je leest het terug in dit artikel.
