Ben jij een wintersport liefhebber en begeef je je graag buiten de piste? Dan is het lezen van een lawinebericht heel belangrijk. Deze berichten geven je namelijk meer inzicht in de huidige risico’s op lawines en vertellen je waar je op moet letten. Maar waar vind je deze berichten en welke termen komen er in voor? We geven je meer informatie.
Wat is een lawinebericht?
Een lawinebericht is, zoals de naam het al zegt, een bericht over de kans op lawines. In de winter komt het regelmatig voor dat er een lawine getriggerd wordt. Soms door een dier, door de omstandigheden of door de mens. Zoals je in onze blog over lawines kunt lezen zijn er verschillende soorten lawines en is er niet iets simpels als “de lawine”. Daarom maakt elk Alpenland, of soms elke regio, een bericht waarin ze meer vermelden over de kans op een lawine. Dit komt in een handig overzicht met de hoofdinformatie en daarbij ook een uitleg in tekst. Je ziet daarin de lawineschaal, op welke hoogte het geldt, voor welke richting het geldt en vaak ook de lawineschalen van afgelopen dagen.
In de tekst wordt er nog meer uitleg gegeven over de situatie, de staat van de sneeuw en andere punten waar je op moet letten.
Waar vind je de verschillende lawineberichten?
Zoals ik al zei zijn de lawineberichten per regio opgesteld. Je kunt ze dus ook vinden op de websites van de verschillende Alpenlanden. Hieronder vind je een overzicht per gebied.
De lawineschaal, wat betekent het?
Lawineberichten kenmerking zich vaak doordat het begint met een cijfer. Dit cijfer is belangrijk en de basis van het advies. De schalen zijn ingedeeld van 1 t/m 5 waarbij het gevaar exponentieel toeneemt. Lawinegevaar 1 t/m 3 zal je het meest tegenkomen, gevaar 4 en 5 zijn het gevaarlijkst en daarbij zijn er vaak pistes of zelfs wegen afgesloten. Hieronder een korte toelichting per schaal.
Lawineschaal 1 – Kans op lawines is klein
Wanneer je in het lawinebericht ziet dat lawineschaal 1 van toepassing is dan betekent dat het gevaar op lawines op dat moment klein is. Er zijn weinig zwakke lagen in het sneeuwdek te vinden en de sneeuw is goed gebonden. Lawines zullen niet zomaar afgaan, alleen met zeer grote belasting op steile hellingen. Je kan je begeven op hellingen tot 40 graden.
Lawineschaal 2 – Kans op lawines is redelijk
Lawineschaal 2 geeft aan dat er een redelijke kans is op lawines. Spontane lawines zullen niet zomaar afgaan, maar op steile hellingen met een redelijke belasting is het wel mogelijk dat er een lawine wordt getriggerd. Deze hellingen vind je ook in het lawinebericht. De sneeuw is nog wel redelijk stabiel met her en der een zwakke laag. Je kan redelijk veilig wandelen op hellingen tot 35 graden.
Lawineschaal 3 – Kans op lawines is aanzienlijk
De kans dat er een lawine komt is redelijk aanwezig. Op meerdere hellingen zullen zwakkere lagen voorkomen en met enige belasting is de lawine al te triggeren. Let op het terrein waar je komt en vermijdt hellingen boven de 30 graden. De kans op een spontane grote lawine is al aanwezig, maar nog niet heel groot.
Lawineschaal 4 – Kans op lawines is groot
Lawineschaal 4 betekent dat de kans op lawines groot is. Je triggert als persoon makkelijk een lawine, zeker op steile hellingen. Maar ook is het mogelijk dat er spontane lawines af gaan. De sneeuw heeft veel zwakke lagen die gemakkelijk naar beneden kunnen komen. Er wordt vaak afgeraden om op of naast de piste te gaan.
Lawineschaal 5 – Kans op lawines is zeer groot
Wanneer je ziet dat de lawinewaarschuwing op niveau 5 staat dan is het absoluut af te raden je in het gebied te begeven. Blijf bij voorkeur veilig in het dal. De kans op grote spontane lawines is groot, ook bij minder steile hellingen.
Welke situaties kan je tegenkomen in een lawinebericht?
Naast de lawineschalen vind je nog meer informatie in een lawine bericht.
Zo zie je in onderstaande afbeelding nog meer iconen staan. Hierbij zie je de hoogte waarop de lawineschaal telt. Ook zie je in de ingekleurde vakjes de hellingen waar deze waarschuwing (het meest) van toepassing is.
Daarnaast komt er vaak nog een tekstuele uitleg. Hierbij wordt in de meeste gevallen uitgegaan van 5 situaties. Deze situaties zijn gebaseerd op redenen waardoor lawines vaak worden getriggerd.
- Neuschnee (nieuwe sneeuw) – Sneeuw die onlangs is gevallen en wellicht nog niet goed is gehecht aan de bestaande laag. Dit is vaak 1 tot 3 dagen na verse sneeuwval.
- Triebschnee (weggewaaide sneeuw) – Door de wind wordt de sneeuw verplaatst en komt op een nieuwe plek te liggen. Doordat de wind de sneeuwvlokken aantast kan het zijn dat deze niet meer goed hecht aan de eerdere laag sneeuw.
- Nasschnee (natte sneeuw) – Doordat het heeft geregend of doordat de zon is gaan schijnen kan de sneeuw natter worden en dus ook zwaarder. Hierdoor kunnen eventueel spontane lawines ontstaan.
- Altschnee (oude sneeuw) – De oude sneeuwlaag waar geen nieuwe en verse sneeuw op is gevallen. Gaandeweg het seizoen kan deze laag zwakker worden door verschillende redenen en uiteindelijk een lawine veroorzaken.
- Gleitschnee (glijsneeuw) – Hierbij komt het hele sneeuwdek omlaag. Dit gebeurt vaak door regen of zon. De sneeuw “plakt” niet meer aan de bodem waardoor deze naar beneden komt.
Apps voor het vinden van lawineberichten
Niet alleen via de lokale websites kan je informatie vinden over lawineberichten, ook zijn er tegenwoordig meerdere apps waarop je deze informatie kan achterhalen. Ik heb zelf een aantal apps die ik graag gebruik.
De eerste daarvan is Outdooractive. Deze gebruik ik voornamelijk voor het plannen van routes. Het voordeel is dat je bij de outdooractive pro versie ook de hellingshoeken van de bergen kunt zien. Je ziet dus al snel op welke steilte je jezelf begeeft en of je hierbij extra maatregelen moet treffen.
Daarnaast kijk ik regelmatig in de snowsafe app. Hierin staan vaak andere gebieden dan de outdooractive app, maar door de combinatie heb je een redelijk compleet beeld van de alpen en (een deel van) de Pyreneeën. Ook heb je in de snowsafe app een hellingshoekmeter waardoor je in het terrein kunt achterhalen hoe steil de helling is.
Op pad gaan of niet na het lezen van een lawinebericht
Wanneer je de uitgebreide lawine-informatie hebt gelezen is het natuurlijk nog de vraag. Ga ik op pad of niet. Er zijn meerdere methodes waarop je kunt leunen voordat je een beslissing maakt. De ene is wat voorzichtiger dan de andere. Maar zeker in wintergebied is voorzichtigheid geen slecht uitgangspunt, en ook op minder steile hellingen kun je heerlijk genieten van de omgeving.
Het uitgangspunt wat wij aanhouden is als volgt:
Is het lawineschaal 1 – dan is de maximale hellingshoek 40 graden
Is het lawineschaal 2 – dan is de maximale hellingshoek 35 graden
Is het lawineschaal 3 – dan is de maximale hellingshoek 30 graden
Is het lawineschaal 4 – dan gaan we wat anders leuks doen en begeven we ons niet op de helling
Is het lawineschaal 5 – ook dan blijven we vooral in het dal op veilige afstand van de lawines
Deze redenering is gebaseerd op de GRM schaal. Er is ook een Stop or Go methode en een ERM schaal. Die laatste twee geven 5 graden meer ruimte in de hellingen. Het is aan jou waar je de beslissing op baseert. Maar let op! Heb je geen ervaring of kennis met lawinekune, zorg dan altijd dat je met een gids op pad gaat of dat je een cursus doet voordat je zelfstandig het terrein in gaat. We kunnen het niet vaak genoeg zeggen, voorzichtigheid is het halve werk en ook op minder uitdagende plekken is de natuur prachtig.
